علت+ علائم+ درمان وسواس در کودکان2023
وسواس فکری – عملی، نوعی اختلال اضطراب در کودکان است و شامل افکار تکرار شونده و رفتار های جبری در کودکان می شود.
کودک مبتلا به این اختلال افکار وسواس گونه ای همراه با ترس های مختلفی مانند لمس اشیاء و .. است.
معمولا این ویژگی و اختلال را در بزرگسالان می بینیم و تصور اینکه کودکان هم می توانند دچار این اختلال شوند، ممکن است کمی دور از تصور باشد اما این اختلال از شایع ترین اختلالات یادگیری در کودکان است.
میانگین سن شروع علائم و ویژگی های وسواس در کودکان حدودا 10 سالگی است.
وسواس در کودکان به چه معناست؟
اگرچه در کودکان زیر 5 سال هم قابل تشخیص است اما فقط در موارد نادر این اتفاق می افتد.
وسواس ها، ترس هایی هستند که کودک نمی تواند به آنها فکر نکند و این افکار آنها را مضطرب می کند:
وسواس به افکار و تصاویری در ذهن گفته می شود که شخص کنترلی بر آنها ندارد و این امر باعث آزار روحی در او میشود.
علت بوجود آمدن وسواس در کودکان چیست؟
دلیل ابتلای کودکان به وسواس هنوز توجیه و دلیل علمی مشخصی ندارد ولی دانشمندان و پژوهشگران از دلایل ابتلای کودکان به این اختلال فکری را در وراثت، کاهش ماده ی شیمیایی سروتونین در مغز، روش های تربیتی ولدین وناهنجاری در سیستم عصبی کودکان عنوان کرده اند که می تواند زمینه ساز بروز این اختلال در کودکان باشد.
راه های تشخیص وسواس در کودکان
تشخیص زود هنگام اختلال وسواس در کودکان، شانس درمان را افزیش می دهد. چرا که اغلب اختلالات وسواسی با گذشت زمان تشدید می شوند و بر کیفیت زندگی کودک و اطرافیان تاثیر می گذارد.
برای تشخیص دقیق تر علائم وسواس بهتر است نزد متخصص روانشناسی رفته تا در صورت وجود این اختلال روند درمان دقیق تری را شروع کنید.
کودکان مبتلا به وسواس معمولا زمان زیادی صرف انجام و تکمیل مشق های خود می کنند و ممکن است بارها یک متن را بخوانند.
پیشنهاد ویژه سردبیر توران
نشانه های وسواس در کودکان چیست؟
از نشانه های وسواس در کودکان ممکن است موارد زیر باشد:
- تکرار تکالیف خانه
- بررسی مکرر خانه هنگام خروج
- وسواس احتکار
تکرار تکالیف خانه
چندین بار از روی سر مشق خود بنویسند و پاک کنند تا در نهایت راضی شوند. تکرار بیش از حد یک فعالیت به یک روش تکراری از علائم وسواس در کودکان است.
بررسی مکرر خانه هنگام خروج
کودکان وسواسی به هنگام خروج از خانه سرعت خانواده را کم می کنند و تا از بسته بودن چراغ ها و در ها مطمئن نشوند از بیرون رفتن خودداری میکنند و حتی ممکن است قبل از اتمام این پروسه عصبانی شوند و لجبازی کنند.
وسواس احتکار
این وسواس در کودکان با علاقه مندی آن ها نسبت به وسایل و اسباب بازی هایشان نباید اشتباه گرفته شود.
افراط بیش از حد در حفظ و نگه داری وسایل میتواند نشانه ای از وجود این اختلال در آن ها باشد.
انواع اختلال وسواس در کودکان
این اختلال از دو بخش تشکیل شده است: وسواس و اجبار
وسواس ها مانند:
- ترس از مردن یا بیماری
- ترس از بیماری و مرگ عزیزان
- ترس از اینکه اگر از قانون سرپیچی کنند مستحق مجازات می شوند
- ترس از لمس وسایل به دلیل کثیف بودن
- ترس از انجام ندادن کاری و به نتیجه ی غلط رسیدن
اجبار ها، رفتار های هستند که فرد احساس می کند باید بار ها و بار ها آن را انجام دهد. این رفتار ها به دنبال افکار وسواسی بروز پیدا میکنند.
معمولا کودکان مبتلا به این اختلال مجبورند برای غلبه بر نگرانی خود رفتار های وسواس گونه را به ترتیب خاصی انجام دهند و در صورتی که این کار را نکنند، سطح نگرانی و استرس آنها بالاتر می رود.
بنابراین در یک اجبار خود ساخته، اقدام به انجام فعالیت تکراری یا رفتار وسواسی می کنند و در صورت موفق نشدن هم مجبورند از اول شروع کنند به انجام همان فعالیت.
دلیل تکرار کردن فعالیت و رفتار این است که کودک با این اجبار به انجام مکرر یک فعالیت احساس قدرت بیشتری برای کنترل نتایج و اتفاقات بعد از آن می کنند.
اجبار ها مانند:
- شستن مکرر دست ها یا وسایل و هربار به یک روش خاص
- عبارتی را بارها و بار ها تکرار می کند تا احساس خوبی کسب کند
- تکالیف خود را چندین بار چک می کند تا اطمینان پیدا کند
راه های درمان وسواس در کودکان
برای درمان وسواس در کودکان راه های مختلفی وجود دارد:
- رفتار درمانی
- درمان با مواجهه و پیشگیری از پاسخ اصلاح شده توسط کودک
- دارو درمانی
رفتار درمانی
بهترین راهکار رفتار درمانی و در کنار رفتار درمانی، تجویز دارو به تشخیص متخصص روان پزشک پیشنهاد می شود.
در روش رفتار درمانی، متخصص با گفتگو پیرامون احساسات و افکار کودک، راه هایی برای کنترل افکار وسواسی به او پیشنهاد می دهد.
در این روش تلاش درمانگر در راستای تغییر نوع نگاه کودک به مسئله ی کثیفی و آلودگی است.
البته در این روش به همکاری و مشارکت خانواده هم برای تاثیر گذاری حداکثری در فرایند درمان نیاز است تا با حمایت اعضای خانواده روند بهبودی کودک سریع تر طی شود.
درمان با مواجهه و پیشگیری از پاسخ اصلاح شده توسط کودک
درمان با مواجهه و پیشگیری از پاسخ اصلاح شده توسط کودک، نوعی درمان شناختی درمانی است که با در معرض اضطراب قرار دادن کودک و برانگیختن اضطراب و وسواس در او انجام می شود.
سپس با به کار گیری تشریفات برای کاهش اضطراب، روشی مفید و موثر برای درمان وسواس در کودکان است.
این روش تا زمانی ادامه پیدا می کند که دیگر کودک از وسواس ها یا اجبار ها آزار نبیند.
دارو درمانی
این روش در موارد حادتر استفاده می شود و با توجه به نظر متخصص، دارو های ضد اضطرابی برای کودک تجویز می شود تا علائم شدید اضطراب در کودک کاهش پیدا کند.
اما راهکار ساده تری که به کاهش علائم وسواس کودکان در خانه کمک می کند، تشویق و تحسین کودک است!
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
اختلال سلوک در کودکان چیست؟ علائم، تشخیص و درمان
اختلال پردازش شنوایی چیست؟علل+ علائم+درمان اختلال پردازش شنوایی
مشاوره کودک بیش فعالی| مرکز درمان بیش فعالی کودکان
اختلال پردازش بینایی یا ( VOD ) در کودکان چیست؟
انواع اختلالات روانی در کودکان| تشخیص+ درمان اختلالات روانی کودکان
اختلال رفتاری در کودکان چیست؟| شایع ترین اختلالات رفتاری در کودکان
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام. پسرم درباره تمیز نوشتن تکالیفش وسواس داره و همیشه تکالیفشو مینویسه و چندین بار پاک میکنه. و آخر هم با ناراحتی میزاره کنار. بنظرتون نیاز به مشاوره داره یا طبیعیه؟
سلام
وقت بخیر
بله نیاز به مشاوره دارد
عوامل مختلفی به لحاظ ژنتیکی و اجتماعی و روانشناختی دخیل هستند
شاید یک عامل تربیتی نقش داشته باشد
در هر صورت نیاز به جلسه هست
با همکاران بخش روانشناسی گفتگویی داشته باشید تا انشاالله تسهیل گیری و رفع مسئله انجام شود