اختلال پردازش بینایی یا ( VOD ) در کودکان چیست؟
اختلال پردازش بینایی (VOD) خطای مغز در تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات ورودی بینایی است. افراد بزرگسال یا کودکانی که با مشکلات مربوط به پردازش بینایی دست و پنجه نرم میکنند، ممکن است در درک درست مهارتها و فرایندهای خاص به زمان بیشتری نسبت به همتایان خود احتیاج داشته باشند. با این حال، همچنان افرادی که دچار اختلال پردازش بینایی هستند میتوانند با مراقبتها و درمانهای لازم زندگی عادی داشته باشند.
اختلال پردازش بینایی در کودکان چیست؟
وقتی صحبت از اختلال پردازش بینایی میشود، این مشکل اغلب اوقات با سایر مشکلات و اختلالات یادگیری اشتباه گرفته میشود. اما بهتر است برای درک مؤثرتر موضوع به این شرایط از دو منظر نگاه کنیم: مهارتهای اکتساب بینایی و پردازش بینایی
مهارتهای اکتساب بینایی در شیوه همکاری چشم و مغز ما برای گردآوری اطلاعات، پردازش این دادهها و کمک به درک آنها خلاصه میشود. از طرف دیگر، پردازش بینایی به تجزیه و تفسیر اطلاعاتی که امکان درک محرکهای بینایی را به مغز ما میدهد مربوط میشود.
سه مهارت اصلی اکتساب بینایی عبارتند از:
- ردیابی چشم: توانایی اشاره و ردیابی اشیاء یا کلمات در یک صفحه. این مهارت برای خواندن نوشتهها و دنبال کردن اشیای متحرک برای فرد ضرورت دارد.
- هماهنگی چشمها: این مهارت برای درک عمق و هماهنگی چشم و دست ضروری است.
- تمرکز بر چشم: این مهارت روی درک ما از اشیاء نزدیک تأثیر دارد و در زمان کار با کامپیوتر یا فعالیتهای مشابه اهمیت زیادی دارد.
بنابراین وقتی که افرادی در این مهارتها دچار مشکل باشند، احتمالا اختلال پردازش بینایی مبتلا شدهاند. با این حال، هیچ دو کودک یا بزرگسالی نیستند که مشکلات یکسانی داشته باشند. بلکه شرایط هر فرد با دیگری متفاوت است. برای مثال، برخی از افراد ممکن است در ارزیابی رنگها، اندازه یا جهتگیری دچار مشکل شوند. از سوی دیگر، افرادی در زمینه حافظه دیداری یا درک مطلب مشکل داشته باشند.
در همین حال، مهم است بدانید، افرادی که به اختلال پردازش بینایی مبتلا هستند، تنها در درک اطلاعات بینایی مشکل دارند، و این مشکل هیچ تأثیری روی تواناییهای فکری آنها نمیگذارد.
انواع اختلال پردازش بینایی در کودکان
اختلال پردازش بینایی در کودکان و بزرگسالان ۸ نوع مختلف دارد که هرکدام علائم و نشانههای خود را دارند. یک فرد ممکن است به بیش از یک نوع اختلال پردازش بینایی مبتلا باشد.
۱-مشکلات مربوط به تفکیک بصری: فدر در تشخیص تفاوت بین حروف، اشکال مختلف یا اشیاء یکسان یا مشابه مشکل دارد.
۲- مشکل تشخیص شکل از زمینه: فرد در تشخیص یک شکل یا حرف در زمینه مشکل دارد.
۳-مشکل توالی بینایی: دیدن اشکال، حروف یا کلمات به ترتیب صحیح برای فرد دشوار است. همچنین ممکن است فرد سطرهای نوشته را رد کند یا اینکه یک خط را چند بار بخواند.
۴-مشکلات مربوط به پردازش بینایی-حرکتی: فرد در هماهنگ کردن آنچه میبیند با حرکات خودش مشکل دارد. بنابراین، در نوشتن بین خطوط مشکل دارد یا اینکه هنگام راه رفتن به اجسام برخورد میکند.
۵-مشکلات حافظه دیداری بلند مدت یا کوتاه مدت: فرد در به خاطر سپردن اشکال، نمادها یا اشیایی که دیده مشکل دارد. همین باعث ضعف در خواندن نوشتار و املای کلمات میشود.
۶- مشکلات بینایی-موقعیت مکانی: فرد در درک مکان اشیاء درون محیط مشکل دارد. بنابراین نمیتواند تشخیص بدهد اشیاء چقدر به یکدیگر نزدیکاند.
۷-مشکلات ادراک بینایی: فرد در شناسایی شکل در زمانی که فقط بخشی از آن دیده میشود دچار مشکل میشود.
۸-مشکلات مربوط به وارونه کردن حروف و نمادها: موقع نوشتن اعداد یا حروف آنها را وارونه مینویسد.
علائم و نشانههای اختلال پردازش بینایی در کودکان
برخی از علائم و نشانههای اختلال پردازش بینایی در کودکان را میتواند به راحتی با سایر مشکلات یا شرایط یادگیری مانند خوانشپریشی (نارساخوانی) و اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD) اشتباه گرفت. با این حال، انواع اختلال پردازش بینایی تفاوت اساسی با این مشکلات دارند و در نتیجه، درمان و حمایت متفاوتی را میطلبند.
برخی از علائم و نشانههای اختلال پردازش بینایی در کودکان عبارتند از:
-اشتباه گرفتن حروف شبیه به هم مانند ب و پ؛ ک و گ؛ ج و چ
-نوشتن حروف یا اعداد به صورت وارونه (آینهنویسی هم میگویند)
-مشکل در درک مطالب و نوشتارها
-دشواری در دنبال کردن دستورالعملهای چند مرحلهای
-مشکل در گفتن وقت
-مشکل در نوشتن املای صحیح کلمات
-حس بیزاری از هرگونه کار مربوط به بینایی
-ناله کردن از تاری دید در حین خواندن یا بعد از آن
-مشکل در رونویسی حروف
-مشکل در به خاطر سپردن کلمات، حروف یا اعداد
افراد مبتلا به اختلال پردازش بینایی، چه کودکان و چه بزرگسالان ممکن است برخی یا تمام این علائم را داشته باشند. باتوجه به اینکه امکان تشخیص اشتباه وجود دارد، بهتر است که برای اطمینان حتما به چشمپزشک متخصص در زمینه پردازش بینایی مراجعه کنید. نکته مهم دیگر اینکه، اختلال پردازش بینایی به هیچوجه نباید بدون درمان به حال خود رها شود.
آیا اختلال پردازش بینایی درمان دارد؟
مشکلات مربوط به اختلال پردازش بینایی برای همیشه با فرد باقی میمانند. اما میتوان از طریق مراقبتهای به خصوص فرد مهارتهای ویژهای برای غلبه بر برخی از این علائم بیاموزد.
انواع درمان اختلال ادراک بینایی شامل درمان بیناییدرمانی برای کمک به بهبود مهارتهای خواندن، ریاضی و تمرکز میشود. همچنین ممکن است برای کمک به فرد عینک آرامشدهنده یا لنز منشوری برای فرد تجویز شود.
بسیار مهم است که به یاد داشته باشید، افراد مبتلا به اختلال پردازش بینایی با وجود اینکه در زندگی با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم میکنند، اما همچنان میتوانند با بهره بردن از کمک متخصصان، خانواده و مربیان دلسوز و متعهد، به مشکلات خود غلبه کنند. این افراد همچنین میتوانند با حمایت و تشویقهای لازم به هدفهای خود در زندگی روزمره، تحصیلی و شغلی-حرفهای دست پیدا کنند.
اختلال پردازش بینایی و ارتباط آن با اختلال یادگیری
تحقیقات مختلف نشان میدهد که بین اختلال پردازش بینایی و اختلال یادگیری رابطه مستقیمی وجود دارد. هرچند اختلال پردازش بینایی یک اختلال یادگیری به حساب نمیآید، اما معمولا در کودکانی که دارای ناتوانیهای یادگیری هستند به چشم میخورد. در واقع، بسیاری از کودکانی که مشکل اختلال پردازش بینایی دارند، دارای دید کامل چشم (۲۰/۲۰) هستند. اما در اغلب اوقات، مشکلات پردازش بینایی و اختلال یادگیری با هم بروز پیدا میکنند. وقتی این اتفاق میافتد اصطلاحا به آن بیماری همراه گفته میشود که به معنی ابتلای همزمان به دو یا چند بیماری است.
اختلال پردازش بینایی در کودکان زمانی به وجود میآید که فرد در درک اطلاعاتی که با چشمانش دیده دچار مشکل شده باشد. کودکانی که به این مشکل دچار شده باشند، در آموختن برخی مهارتهای خاص به زمان بیشتری نیاز داشته باشند. با این وجود، این اختلال هیچ تأثیری روی توانایی فکر کودک نمیگذارد و فرد میتواند با وجود مراقبتها و حمایتهای کافی پیشرفتهای لازم در زندگی روزمره، روابط اجتماعی، تحصیلی و شغلی را داشته باشند.
منبع:
https://www.ah-americanacademy.com/blog/read-more/~board/ld-blog/post/visual-processing-disorders
سوالات متداول
۱-علائم اختلال پردازش بینایی در کودکان چیست؟
- برخی از شایعترین علائم اختلال پردازش بینایی در کودکان عبارتند از:
- مشکل در املای صحیح
- مشکل در تشخیص اشکال یا اعداد و حروف
- مشکل در رونویسی از روی کتاب یا نقاشی کردن از روی الگو
- مشکل در مهارتهای ریاضی
- مشکل در درک مطلب درک مطلب
۲- علت اختلال پردازش بینایی چیست؟
علت اختلال همنچنان ناشناخته است. اما برخی از تحقیقات نشان میدهد که اختلال پردازش بینایی زمانی که مغز ما نتواند ورودی بینایی را صورت دقیق تجزیه و تفسیر کند به وجود میآید.
دیدگاهتان را بنویسید