اختلال یادگیری چیست؟

اختلال یادگیری، یا اختلالات یادگیری ، اصطلاحی جامع برای طیف گسترده ای از مشکلات یادگیری است. به زبان ساده ، کودکان و بزرگسالان دارای اختلال یادگیری چیزها را متفاوت می بینند ، می شنوند و درک می کنند. این می تواند در یادگیری اطلاعات و مهارت های جدید و استفاده از آنها باعث مشکل شود.

برای کودکان دارای اختلالات یادگیری غالباً عقب ماندگی ذهنی ، نخستین تصوری بوده است که به ذهن بیشتر معلمان ،مراقبان و والدین خطور میکرد. اصطلاح اختلالات یادگیری را اولین بار ساموئل کرک در سال ۱۹۶۳ در انجمنی از والدین که در شهر نیویورک تشکیل شده بود، پیشنهاد کرد .

این اصطلاح حالت هایی همچون معلولیت های ادراکی ، آسیب مغزی، بدکاری جزئی مغزی، خوانش پریشی و زبان پریشی رشدی را در بر می گیرد؛ اما کودکانی را که بدواً در نتیجه معلولیت های دیداری، شنیداری، حرکتی، عقب ماندگی ذهنی، اختلال هیجانی، محرومیت های اقتصادی، فرهنگی محیطی دچار اختلالات یادگیری شده اند شامل نمی شود.

علائم و نشانه های اختلال یادگیری

اختلالات یادگیری و استفاده از مهارت های تحصیلی، به صورتی که با وجود حداقل یکی از نشانه های زیر مشخص می شوند که به رغم اجرای مداخله هایی که این مشکلات را هدف قرار می دهند، حداقل به مدت ۶ ماه ادامه داشته اند:

خواندن بی دقت یا آهسته و پرزحمت كلمه (مثل خواندن کلمات تکی با صدای بلند به صورت نادرست یا آهسته و با تردید، غالبا كلمات را حدس می زند، مشکل فهمیدن کلمات دارد).
مشکل درک کردن معنی آنچه خوانده شده است (مثلا ممکن است متن را درست بخواند، ولی توالی، روابط، نتیجه گیری ها، یا معانی عمیق تر آنچه خوانده شده است را درک نکند).
مشکلاتی در رابطه با هجی کردن (مثلا ممکن است حروف صدادار یا بی صدا را اضافه، حذف، یا جایگزین کند).
مشکلاتی در رابطه با بیان نوشتاری یا اختلال بیان نوشتاری (مثلا خطاهای متعدد دستوری یا نقطه گذاری در جملات می کند؛ از سازماندهی پاراگراف نامناسب استفاده می کند؛ بیان نوشتاری عقاید، واضح نیست).
مشکلات تسلط یافتن بر معنی عدد، واقعیت های عدد، یا محاسبه (مثلا از اعداد، بزرگی و روابط آنها درک نامناسبی دارد؛ به جای اینکه واقعیت ریاضی را مانند همسالانش یادآوری کند، برای جمع کردن اعداد تک رقمی با انگشتانش می شمرد؛ در وسط محاسبه حساب گم می شود و ممکن است روش ها را تغییر وضع دهد).
مشکلاتی در رابطه با استدلال ریاضی (مثلا در به کار بردن مفاهیم، واقعیت ها یا روش های ریاضی برای حل کردن مسایل کمی مشکل شدیدی دارد).

علائم و نشانه های اختلالات یادگیری در سنین مختلف:

علائم و نشانه های اختلال یادگیری در سنین دبستان
علائم و نشانه های اختلال یادگیری در سنین 5تا 9 سالگی
علائم و نشانه های اختلال یادگیری در سنین 10تا 13سالگی
علائم و نشانه های اختلال یادگیری در سنین نوجوانی تا بزرگسالی

علائم و نشانه های اختلال یادگیری در سنین دبستان

اختلال یادگیری سنین دبستان به طور معمول به صورت دشواری یادگیری ارتباط حروف- صداها (به خصوص در کودکان انگلیسی زبان)، رمزگشایی روان کلمات، هجی کردن یا قواعد ریاضی بروز می کند.

قرائت با صدای بلند، کند، نادرست و توأم با تقلا است و برخی از آنان برای درک بزرگی یک رقم گفته شده یا نوشته شده تلاش زیادی به خرج میدهند.

مشکلات تلفظ کلمات
مشکل در یافتن کلمه مناسب
مشکل در ریتم و قافیه
مشکل در یادگیری الفبا ، اعداد ، رنگ ها ، اشکال ، روزهای هفته
مشکل در پیروی از دستورالعمل ها یا روال های روتین یادگیری
مشکل در کنترل ماژیک ، مداد و قیچی یا رنگ آمیزی درون خطوط
مشکل با دکمه ها ، زیپ ها و بستن بند کفش

علائم و نشانه های اختلال یادگیری در سنین 5تا 9 سالگی

کودکان کلاس اول تا سوم همچنان با شناسایی و به کارگیری واج ها، خواندن کلمات رایج یک بخشی (مانند توپ یا باد) و شناسایی کلمات شایع با هجی بی قاعده (مانند خواهر، خنثی) درگیر هستند .

در قرائت دچار اشتباهاتی می گردند که نشانگر اشکال در مرتبط ساختن حروف و صداها است (مثلاً گفت به جای گاو).

آنها در شناسایی توالی اعداد یا حروف نیز مشکل دارند. کودکان کلاس اول تا سوم در به خاطر سپردن قواعد اعداد یا فرایندهای ریاضیات مانند جمع تفریق و امثالهم دچار مشکل هستند و از سخت بودن حساب و قرائت زبان (مادری) شکایت می کنند و از انجام تکالیف آنها امتناع می ورزند.

مشکل در یادگیری ارتباط بین حروف و صداها
ناتوانی در ترکیب صدا ها برای ساخت کلمات
گیج شدن هنگام خواندن کلمات ساده
کندی در یادگیری مهارت های جدید
اشتباه در املای کلمات به طور مداوم و خطاهای همیشگی
مشکل در یادگیری مفاهیم پایه ریاضی
مشکل در گفتن زمان و به خاطر سپردن توالی ها

علائم و نشانه های اختلال یادگیری در سنین 10تا 13سالگی

بچه های مبتلا به اختلال یادگیری کلاس های بالاتر (چهارم تا ششم) کلمات چند بخش طولانی را یا غلط تلفظ کنند یا قسمتی از آن را جا می اندازند (مثلاً aminal به جای animal)و یا کلماتی که صداهای شبیه به هم دارند را به جای هم به کار میبرند (مثلاً tornado به جای volcano )

این بچه ها در به خاطر سپردن اسامی، تاریخ ها و شماره تلفن ها و گاهی اتمام تکالیف و آزمون ها در موعد مقرر با دشواری روبرو هستند.

کودکان در این سنین کلاس چهارم تا ششم ممکن است درک مطلب ضعیف با یا بدون قرائت کند و نادرست و تلاشمند بروز دهند و در قرائت عبارات دستوری تک کلمه ای (مانند that- the-an-in ) با دشواری مواجه می گردند.

هجی کردن و تکالیف کتبی آنها پر از غلط است. این افراد ممکن است قسمت نخست کلمه را درست درک کنند و قسمت بعدی را بر اساس حدس خود بیان کنند (مثلاًدامان به جای دامدار) و از قرائت بلند میترسند و یا امتناع می ورزند .

برعکس نوجوانان احتمالاً در رمزگشایی لغات مهارت کافی پیدا کرده اند ، ولی قرائت آنها همچنان کند و با دشواری صورت میگیرد و در درک مطالب شفاهی و بیان نوشتاری (شامل هجی ضعیف) و قواعد ریاضی و حل مسائل آن ضعیف عمل می کنند.

مشکل در درک مطلب یا مهارت ریاضی
مشکل در سوالات تشریحی و مساله های واژگان
عدم علاقه به خواندن و نوشتن. پرهیز از خواندن با صدای بلند
دست خط بد
مهارت های انضباطی ضعیف (اتاق خواب ، مشق شب ، میز کار نامنظم و نامرتب است)
مشکل در بحث های کلاسی و بیان افکارشان با صدای بلند
نوشتن یک کلمه در یک متن با املای متفاوت

علائم و نشانه های اختلال یادگیری در سنین نوجوانی تا بزرگسالی

در دوران نوجوانی تا بزرگسالی افراد مبتلا همچنان اشتباهات هجی کردن زیادی مرتکب می شوند و لغات منفرد و متون مربوط را به کندی و دشواری قرائت می کنند و در تلفظ لغات چند بخشی مشکل دارند.

برای درک موضوعات و گرفتن نکات اصلی باید متن را چند بار مطالعه کنند و در برداشت از متون نوشتاری با دشواری مواجه میشوند.

این افراد اغلب از انجام اموری که نیاز به خواندن و محاسبات دارند پرهیز می کنند (مطالعه به عنوان سرگرمی، خواندن دستورالعمل های کتبی).

البته به یاد داشته باشید کودکانی که دارای اختلالات ویژه یادگیری کودکان نیستند نیز ممکن است بعضی از این مشکلات را در زمان های مختلف تجربه کنند.

زمانی باید نگران شوید که مشکل ادامه داری در توانایی فرزند شما برای تسلط بر مهارت های خاص وجود داشته باشد و برای تشخیص و درمان نیازمند یک درمانگر بالینی هستید.

در ارائه خدمات تشخیصی و درمان اختلالات یادگیری، توران به تخصصی ترین شکل ممکن همراه شما خواهدبود.

راه های تشخیص اختلالات یادگیری

برای رسیدن به یک تشخیص اختلال یادگیری، مراحل زیر را می توان دنبال کرد:

ملاقات با یک متخصص روانشناسی
ارزیابی شناختی
ارزیابی تحرکی
ارزیابی زبانی
ارزیابی خواندن و نوشتن
تجزیه و تحلیل نتایج

پیشنهاد ویژه سردبیر توران

پکیج تشخیص اختلالات یادگیری

1. ملاقات با یک متخصص روانشناسی

اولین قدم برای تشخیص اختلالات یادگیری، ملاقات با یک متخصص روانشناسی است.

این فرد ممکن است یک روانشناس، یک روانپزشک یا یک کارشناس روانشناسی باشد.

در این مرحله می توانید از متخصصان بالینی توران کمک حرفه ای دریافت کنید.

2. ارزیابی شناختی

در این مرحله، متخصص روانشناسی ممکن است از طریق آزمون های شناختی مختلف، مهارت های شناختی فرد را ارزیابی کند.

این آزمون ها شامل آزمون هایی مانند:

WISC-IV
Woodcock-Johnson III
Kaufman Assessment Battery for Children
Stanford-Binet Intelligence Scale
Wechsler Adult Intelligence Scale

می باشند.

3. ارزیابی تحرکی

در این مرحله، متخصص روانشناسی ممکن است از طریق آزمون های تحرکی، مهارت های حرکتی فرد را ارزیابی کند.

این آزمون ها شامل آزمون هایی مانند آزمون Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency می باشند.

4. ارزیابی زبانی

در این مرحله، متخصص روانشناسی ممکن است از طریق آزمون های زبانی، مهارت های زبانی فرد را ارزیابی کند.

این آزمون ها شامل آزمون هایی مانند آزمون Clinical Evaluation of Language Fundamentals می باشند.

5. ارزیابی خواندن و نوشتن

در این مرحله، متخصص روانشناسی ممکن است از طریق آزمون های خواندن و نوشتن، مهارت های خواندن و نوشتن فرد را ارزیابی کند.

این آزمون ها شامل آزمون هایی مانند آزمون Gray Oral Reading Tests می باشند.

6. تجزیه و تحلیل نتایج

پس از انجام آزمون ها، متخصص روانشناسی ممکن است نتایج را تجزیه و تحلیل کند و یک تشخیص روانشناختی جامع و کامل از اختلالات یادگیری فرد ارائه دهد.

در تمامی مراحل تشخیصی اختلالات یادگیری درمانگران توران همراه شما هستند.

متخصصین این حیطه با ارزیابی بالینی می توانند یکی از انواع اختلالات یادگیری را برای کودکان تشخیص گذاری کنند.

دلایل و علل ابتلا به اختلالات ویژه یادگیری

نظریه های مربوط به علل اختلال یادگیری عوامل ژنتیکی و عوامل عصبی زیست شناختی و محیطی را دربر میگیرند .

پژوهش های ژنتیکی در این حوزه بسیار پیچیده است. آشکار است که اختلالات یادگیری ،زمینه ی خانوادگی دارند و خانوادگی پژوهی ها و دو قلوپژوهی های پیچیده، گواه این امر هستند:

وراثت
بیماری در طول و بعد از تولد
استرس در دوران کودکی
محیط
همبودی (وجود همزمان دو بیماری)

وراثت

مشاهده می‌شود که یک کودک، که والدینش اختلال یادگیری داشته‌اند، به احتمال زیاد همان اختلال را اخواهد داشت.

بیماری در طول و بعد از تولد

یک بیماری یا آسیب در طول یا بعد از تولد ممکن است باعث اختلالات یادگیری شود. عوامل احتمالی دیگر می‌تواند مصرف دارو یا الکل در طول بارداری، ترومای فیزیکی، رشد ناکافی و ضعیف درون رحم، وزن کم هنگام تولد، و زایمان زودرس یا طولانی باشد.

استرس در دوران کودکی

یک حادثه استرس‌زا بعد از تولد مثل داشتن تب بالا، آسیب سر و یا تغذیه ضعیف می‌توانند از علل اختلالات یادگیری باشند.

محیط

افزایش قرار گرفتن در معرض سموم مانند سرب (‏در رنگ، سرامیک، اسباب‌بازی و غیره)

همبودی (وجود همزمان دو بیماری)

کودکان با اختلالات یادگیری در معرض خطر بالاتر از متوسط برای مشکلات توجه یا اختلالات رفتاری کودکان قرار دارند. تا ۲۵ درصد از کودکان مبتلا به اختلال خواندن، بیش فعالی کودکان (ADHD) نیز دارند. برعکس، تخمین زده می‌شود که بین ۱۵ تا ۳۰ درصد از کودکانی که ADHD آن‌ها تشخیص‌ داده شده‌ است، اختلال یادگیری دارند.

انواع اختلالات یادگیری

رایج ترین اختلالات یادگیری شامل موارد زیر است:

ورود/عضویت

اختلال یادگیری چیست؟ علائم+ انواع اختلالات یادگیری