۱۳ راه درمان اختلال نوشتن در کودکان| راهکار درمان اختلال نوشتن
آیا بهدنبال راهکارهایی برای درمان اختلال نوشتن در کودکان هستید؟ هر کودکی متفاوت است و در مسیر یادگیری نوشتن ممکن است با چالشهای خود روبهرو شود؛ اما برخی از کودکان ممکن است مشکلات بیشتری در این زمینه داشته باشند. مشکلاتی که با نام دیسگرافیا معروف است. این چالش میتواند بر توانایی کودک در نوشتن و انتقال افکار به شکل مناسب تأثیر بگذارد. آیا از نوشتههای ناخوانا و نمرات پایین کودک خود در دیکته یا انشا نگران هستید؟ آیا شکل حروف، فاصله کلمات، قرارگیری صحیح بر روی خط و اندازه حروف در نوشتههای او بهدرستی رعایت نمیشود؟ این موارد ممکن است نشانه اختلال نوشتن یا دیسگرافیا باشد. در این مقاله، به بررسی و توضیح اختلال نوشتن، علل آن و درمان اختلال دیسگرافیا در کودکان خواهیم پرداخت.
اختلال نوشتن چیست؟
قبل از پرداختن به درمان اختلال نوشتن، ابتدا باید با توضیح و نشانههای این اختلال آشنا شویم. اختلال نوشتن یا دیسگرافیا، یک نوع ناتوانی در یادگیری است که بر اساس بیست و نهمین گزارش سالانه کنگره آموزش و پرورش ایالات متحده در سال ۲۰۱۰، تقریباً ۵ تا ۸ درصد از کودکان به این اختلال یادگیری مبتلا هستند.
کودکان درگیر با این اختلال، توانایی کمتری در نوشتن نسبت به دیگران دارند. وقتی از آنها خواسته میشود که چیزی بنویسند، ممکن است ناخواسته از آن خودداری کرده یا اشکالاتی غیرعادی در نوشتههایشان دیده شود.
این کودکان معمولاً نمرات پایینی در درسهای دیکته و انشا کسب میکنند. نوشتن یکی از مهارتهای اساسی و حیاتی است که برای موفقیت تحصیلی و زندگی روزمره اهمیت دارد. میان ۳۰ تا ۶۰ درصد از زمان آموزش در مقطع دبستان، به نوشتن اختصاص دارد و این مهارت، نقش پررنگی در مسیر تحصیلی و حرفهای افراد بازی میکند. از این رو، درمان اختلال یادگیری نوشتن از اهمیت بالایی برخوردار است.
اختلال نوشتن یا دیسگرافیا در کودکان ناشی از چیست؟
اختلال نوشتن یا دیسگرافیا یک مشکل یادگیری است که با مشکلات در فرآیند نوشتن و توسعه مهارتهای نوشتن در کودکان همراه است. افراد مبتلا به این اختلال نمیتوانند بهصورت صحیح یا بهشکل مناسب الفبا یا کلمات را بنویسند. این مشکل میتواند تأثیرات منفی بر تحصیلات، روابط اجتماعی و حتی اعتمادبهنفس کودک داشته باشد.
دیسگرافیا ممکن است به دلیل عوامل مختلف زیر ایجاد شود:
- مشکلات شناختی: ممکن است اختلالاتی در حافظه، پردازش اطلاعات یا مهارتهای اجرایی موجب دشواری در نوشتن شود. درمان اختلال نوشتن در این موارد شامل راهکارهای مشخصی است که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد.
- مشکلات حسی: وجود مشکلاتی در حرکتهای دقیق دست و انگشتان یا مشکلات در تشخیص حسی میتواند در بروز این اختلال تأثیرگذار باشد.
- عوامل ژنتیکی: برخی از افراد به دلیل عوامل ژنتیکی ممکن است برای یادگیری مهارتهای نوشتن دچار مشکل شوند. درمان اختلال نوشتن در این کودکان اندکی دشوارتر است.
- مشکلات آموزشی: نقص در روشهای آموزش نوشتن و یادگیری از طریق تجربه میتواند عامل اصلی این اختلال باشد.
- مشکلات اجتماعی و روانی: استرس، اضطراب، مشکلات خانوادگی والدین یا مشکلات ارتباطی نیز میتوانند نقش مؤثری در این اختلال داشته باشند. درمان اختلال دیسگرافیا در این موارد به همکاری والدین منوط خواهد شد.
نشانه های اختلال نوشتن در کودکان
اختلالات نوشتن در کودکان ممکن است نشانههای مختلفی داشته باشد. در زیر به برخی از این نشانهها اشاره میشود:
۱. خطاهای بدنویسی یا نارسانویسی
یکی از عوامل مؤثر در اختلال نوشتن کودکان، خطاهای بدنویسی یا نارسانویسی است که ممکن است ناشی از مشکلات آموزشی، مشکلات فیزیکی و استخوانی یا اختلالات روانی در کودکان و عاطفی باشد. نارسانویسی بیشتر به علت اختلال در یادگیری و ضعف کودک در تجزیهوتحلیل و درک اطلاعات رخ میدهد. از نمونههای این مشکل میتوان به دیکتههای غلط، نقص در نقطهگذاری و رعایت دستور زبان، عدم توانایی در ایجاد ارتباط بین جملات نوشتهشده و نوشتههای پراکنده و گسسته اشاره کرد.
۲. فاصلهنویسی بین حروف و کلمات
یک نشانه دیگر از اختلال نوشتن، وجود فواصل غیرضروری بین کلمات و حروف است که به علت سرعت زیاد قلم در حین نوشتن و حرکات جانبی و بیتوجهی کودک به هماهنگی میان حروف و کلمات رخ میدهد.
۳. مشکل در قرار دادن نقطه و سرکش
این مشکل ناشی از کمبود دقت دیداری و توانایی تمرکز کودکان و نوجوانان است. روش درمان اختلال نوشتن در این مورد میتواند استفاده از روشهای مدیریت ذهن باشد.
۴. کجنویسی
این مشکل به خارجشدن حروف و کلمات از خط اصلی و انحراف آن به سمت پایین یا بالا اشاره دارد. این اختلال ممکن است ناشی از ضعف در توانمندی فیزیکی و حرکتی کودک باشد که به عواملی مانند فشار زیاد به قلم، استفاده نادرست از جهت قلم، یا ناسازگاری جهت کاغذ یا دفتر برمیگردد.
۵. نامرتب نویسی
این مشکل مرتبط با کندی حرکت دست، گرفتن محکم قلم، محدودیت در دامنه حرکت دست و نشستن نامناسب است. درمان اختلال نوشتن در این مورد بهراحتی و با آموزشهای صحیح، کاملاً ممکن است.
۶. پررنگنویسی
در این مشکل، کودک با فشار بیش از حد به انگشتان و در نتیجه به قلم، باعث پررنگشدن نوشته میشود.
۷. وارونهنویسی و قرینهنویسی
در این مشکل، کودکان ممکن است کلمات را بهصورت وارونه یا قرینه بنویسند.
۸. ناتوانی در ترتیب کلمات و جملات
کودکانی که دچار اختلال نوشتن هستند، ممکن است در ترتیب مناسب کلمات و جملات اشتباهاتی داشته باشند. این مشکل میتواند ناشی از ضعف در توانایی ترتیبدهی اطلاعات باشد و درمان اختلال نوشتن در این مورد، اندکی دشوارتر و زمانبرتر است.
۹. ناتوانی در نگاه به مدل
برخی از کودکان ممکن است مشکلاتی در تقلید از مدلهای نوشتاری داشته باشند. این موضوع معمولاً به عدم توانایی در درک و تداوم مدلهای نوشتن اشاره دارد.
۱۰. ضعف در مهارتهای املایی
در این نوع اختلال نوشتن، کودکان در املای کلمات خود دچار غلطهای فراوانی هستند.
از دیگر نشانههای اختلال نوشتن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ناهماهنگی در حرکات دستی
- کاستی در قدرت تمرکز
- ضعف در مهارتهای حرکتی دقیق
راه های درمان اختلال نوشتن در کودکان
این نشانهها به وضوح نشاندهنده مشکل در فرآیند نوشتن کودکان هستند و به توجه و مشاوره تخصصی نیاز دارند. اگر والدین یا معلمان به این نشانهها توجه دارند، مهم است که با کودکان بهصورت مثبت و حمایتآمیز برخورد کرده و در صورت لزوم به متخصصین مربوطه مراجعه کنند. تشخیص دقیق اختلال نیاز به ارزیابی تخصصی از سوی متخصصین این زمینه نیاز دارد.
اطلاعات بیشتر: برای دریافت مشاوره آنلاین کودک کلیک کنید.
بعضی از راهکارها برای درمان اختلال نوشتن عبارتاند از:
- انجام تمرینها و بازیهایی که به تقویت عضلات دست و توانایی حرکتی آنها و درمان اختلال نوشتن کمک کند.
- برای درمان اختلال دیسگرافیا، آموزش نحوه صحیح گرفتن قلم، نگهداشتن دفتر بهصورت مناسب و محل قرارگیری دست روی کاغذ، مهم است.
- ارائه تمرینهای بهبود تمرکز و دقت که میتوانند توانایی کودک در تمرکز و دقت بهتر را افزایش دهند، از دیگر روشهای درمان اختلال نوشتن محسوب میشود.
- تقویت مهارتهای زبانی و املایی: کلاسهای خصوصی یا فعالیتهایی که به توانایی نوشتن و املاء کمک کنند.
- استفاده از ابزارهای فناوری: استفاده از نرمافزارها یا ابزارهای فناوری میتواند فرایند نوشتن را برای کودکان تسهیل کرده و در درمان اختلال دیسگرافیا به آنها و والدین کمک کند.
- معلمان و والدین میتوانند با همکاری هم، روند درمان اختلال دیسگرافیا را با حمایت و تشویق کودک رقم بزنند.
توجه به این نکته مهم است که هر کودک ممکن است با سطوح مختلفی از اختلال روبرو بوده و برای درمان اختلال یادگیری، به راهنمایی و حمایت فردی نیاز داشته باشد.
راه های درمان اختلال نوشتن کودکان در خانه
راه های درمان اختلال دیسگرافیا در کودکان در خانه به شرح زیر هستند:
- از کودک بخواهید تا زیپ، دکمههای لباس و بند کفش خود را باز و بسته کند.
- از کودک بخواهید با استفاده از قیچی، کاغذهای باطله را ببرد.
- خطوط موازی با فاصله کم و زیاد را بر روی کاغذ بکشید تا کودک وسط هر دو خط موازی، یک خط راست بکشد.
- از کودک بخواهید شکلهای نقطهچین را پررنگ کند.
- ابتدا اعداد، کلمات و حروف را بهصورت کامل بنویسد، سپس در کنار آنها، همان اعداد و کلمات را بهصورت ناقص بنویسد تا کودک آنها را کامل کند.
- دو نوار موازی را با فاصله مناسب بر روی کاغذ بچسبانید تا کودک بین آن دو نوار بنویسد.
- چند شکل هندسی مثل دایره، مثلث و … را روی کاغذ بکشید تا کودک با استفاده از قیچی، آن شکلها را بریده و از هم جدا کند.
چرا اختلال نوشتن در کودکان می بایست درمان شود؟
پیامدهای اختلال نوشتن در کودکان مبتلا به دیسگرافیا یا اختلال نوشتن در طولانی مدت، باعث احساس بیکفایتی، حقارت و جدایی از همسالان میشود. به دلیل تجربه شکستهای مکرر و گاهی سرزنش از سوی معلم، والدین یا همکلاسیها، علاقه کودکان به مدرسه کاهش مییابد. در برخی موارد، فرار از مدرسه یا اذیتکردن همکلاسیها نشانههایی از این اختلال است.
اگر این کودکان بهدرستی درمان نشوند، اغلب در بزرگسالی برای یادگیری حرفههایی که به مهارتهای نوشتن نیاز دارند، دچار مشکل میشوند. این مورد میتواند مسیر شغلی و حرفهای افراد را بهکلی تحت تأثیر قرار دهد. در نتیجه، درمان اختلال نوشتن در کودکان اهمیت زیادی دارد.
در پایان، مهم است که بادقت و با توجه به نیازهای هر کودک به درمان اختلال نوشتن پرداخته شود. با توجه به اینکه هر کودک دارای ویژگیها و استعدادهای خاص خود است، استفاده از روشهای متنوع و تنوع در فعالیتهای درمانی میتواند مؤثر باشد. همچنین، حمایت و تشویق از کودک میتواند در بهبود نوشتن، افزایش اعتمادبهنفس و ایجاد احساس موفقیت گرهگشا باشد.
دیدگاهتان را بنویسید