7راه درمان اختلال ریاضی در کودکان | راهکار درمان اختلال ریاضی
اختلالات یادگیری که در کودکان بسیار شایع شده، درمانگرها و خانوادهها را بسیار درگیر کرده است. این قبیل اختلالات نه تنها بر میزان یادگیری درس تاثیر میگذارد بلکه برای خلقیات و طرز برقراری ارتباط کودکان نیز موثر است. یکی از این اختلالات یادگیری، دیسکالکولیا یا اختلال ریاضی است. در این مقاله میخواهیم به توضیح این اختلال و درمان اختلال ریاضی بپردازیم.
اختلال ریاضی چیست؟
اختلال ریاضی یا دیسکالکولیا یک اختلال یادگیری است که در آن تواناییهای فرد در انجام اعمال ریاضی نسبت به سایرین کاهش چشمگیری داشته است. در این اختلال بخشهایی از مغز که مربوط به انجام اعمال ریاضی هستند، نقش اصلی را دارند.
کودکانی که درگیر اختلال ریاضی هستند با اعداد و ارقام بسیار کلنجار میروند زیرا مغز آنها مفاهیم مرتبط با ریاضیات را مانند سایر افراد پردازش نمیکند.
دیسکالکولیا ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد اما معمولا کودکان بین ۶ تا ۹ سالگی، یعنی سالهای اول مدرسه علائم این اختلال را نشان میدهند.
نرخ شیوع این اختلال بر اساس نتایج حاصل از پژوهشها ۳ تا ۷ درصد از مردم جهان است.
علت اختلال ریاضی یا دیسکالکولیا چیست؟
دلایل ایجاد اختلال ریاضی هنوز به طور دقیق مشخص نیست اکثر پژوهشها نشان دادند که این قبیل اختلالات احتمالاً ناشی از ارث است.
افرادی که مبتلا به اختلال ریاضی شدهاند معمولاً کسانی بودند که در خانوادههای خود فردی مبتلا به این اختلال را نیز داشتهاند.
پژوهشگران درباره تنها موضوعی که به قطعیت رسیدهاند این است که افراد مبتلا به دیسکالکولیا در برخی از نواحی مغزشان تفاوتهای ویژهای دارند. این گونه به نظر میرسد که این تفاوتها نشان از رشد و تعاملات کمتر بین سلولهای مغز در آن نواحی دارد. اما دلیل اصلی ایجاد این تفاوتها هنوز مشخص نیست.
به عنوان یک نکته حائز اهمیت میتوان ذکر کرد که با کشف علت ابتلا به اختلال ریاضی میتوان درمان اختلال دیسکالکولیا را سرعت بخشید.
نشانه های اختلال ریاضی در کودکان
نشانههای اختلال ریاضی به سن فرد و موقعیتهایی که با آن مواجه میشود بستگی دارد.
کودکان خردسال
برای کودکان خردسال که در سن پیش دبستانی و مهد کودک قرار دارند شایع ترین علائم شامل موارد زیر است:
- در شناخت اعداد و نمادهای ریاضی مشکل دارد.
- در سازماندهی اعداد مثلاً چیدمان از بزرگ به کوچک و یا بالعکس مشکل دارد.
- در آموزش و یادگیری از طریق پول کند عمل میکند.
- در اضافه کردن یک عدد به تعدادی اشیا مشکل دارد.
زمانی که کودکان در حدود سن ۶ یا ۷ سالگی وارد مدرسه میشوند علائم و نشانههای دیسکلکولیا خیلی بارزتر خود را به نمایش میگذارند. این علائم شامل:
- اقلام را باید یکی یکی بشمارند و با نگاه کردن متوجه تعداد آنها نمیشوند.
- اعداد را باید با انگشتان خود بشمارند.
- محاسبات ساده را با کمک حافظه نمیتوانند انجام دهند
- در حفظ جدول ضرب ناتوان هستند.
- زمانی که ترتیب اعداد و ارقام تغییر کند توانایی تشخیص همان مسئله ریاضی به شکلی دیگر را ندارد.
- نمادهای پیشرفته ریاضی را به هیچ عنوان درک نمیکنند.
علاوه بر علائمی که به طور مستقیم بر توانایی فرد در انجام ریاضیات مربوط میشود، افراد مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی هنگام مواجهه با موقعیتهای حل مسئله ریاضی علائم عاطفی از خود نشان میدهند که شامل:
- وحشت و یا اضطراب در کودکان مانند اضطراب امتحان
- آژیتاسیون و یا عصبانیت و پرخاشگری
- ترس و یا فوبیای رفتن به مدرسه
- علائم جسمانی همچون دل درد، تهوع و استفراغ، تعریق
راه های درمان اختلال ریاضی در کودکان و اختلال دیسکالکولیا
اختلال ریاضی در کودکان قابل درمان است زیرا مغز آنها هنوز به رشد خود ادامه میدهد و این امکان را فراهم میکند که بتوانند مهارتهای جدید را بیاموزند و تواناییهای لازم برای سازگاری با این اختلال را کسب نمایند.
درمان اختلال یادگیری معمولا به شکل یک برنامه آموزشی و یادگیری که مرحله به مرحله باید انجام شود ارائه میگردد.
این برنامه آموزشی بیشتر بر روی آن چیزی که کودک با آن کلنجار میرود تمرکز دارد. درمان باید در اسرع وقت انجام شود زیرا با شروع زود هنگام آن میتوان شانس بیشتری به کودک برای سازگاری با این شرایط داد.
تفاوتی که بین درمان اختلال ریاضی بین کودکان و بزرگسالان وجود دارد این است که، مغز بزرگسالان به قدر کافی داشته و با ایجاد برنامههای آموزشی نمیتوان آن را مجاب به یادگیری ترفندهای جدید کرد در عوض باید برای آنها از تکنولوژیها و فناوریهای جدیدترین زمینه استفاده کرد تا بتوانند نشانههای ناشی از اختلال ریاضی را جبران کنند.
به طور کلی درمان اختلال ریاضی در کودکان به علت ایجاد این اختلال بستگی دارد. یعنی با توجه به اینکه اختلال یادگیری ریاضی از چه طریق در کودک ایجاد شده میتواند درمان مختلفی را دریافت کند.
نکته قابل توجه دیگر این است که علاوه بر ارائه برنامههای آموزشی برای جبران نقص ناشی از این اختلال، باید کودکان را با برنامهها و طرحهای حمایتی دیگر پشتیبانی کرد. به عنوان مثال دارودرمانی و یا روان درمانی مواردی هستند که در کنار ارائه برنامههای آموزشی جهت یادگیری ریاضی میتوانند روند درمان اختلال دیسکالکولیا را سرعت بخشند.
راه های درمان اختلال ریاضی کودکان در منزل
علاوه بر تمرین و ارائه برنامههای آموزشی توسط یک شخص متخصص اختلالات یادگیری یا مشاوره تلفنی کودک، کار کردن در منزل نیز میتواند تاثیر چشمگیری بر کاهش علائم این اختلال داشته باشد. در ادامه مطلب میخواهیم روش درمان اختلال ریاضی در منزل را توضیح دهیم:
۱_ بازی با دومینو: بازیهای متنوعی که میتوانید با استفاده از دومینو برای کودک خود فراهم کنید میتواند بر سطح دانش ریاضیات او تاثیر چشمگیری بگذارد. علاوه بر دومینو، تاس دیگر ابزاری است که کودک علاقه به بازی با آنها از خود نشان میدهد و والدین میتوانند در تایمهای آزاد روزانه خود با کودکان بازی کنند.
۲_ استفاده از کاربرگهای ریاضی: کاربرگهای ریاضی از دیگر ابزاری محسوب میشوند که برای درمان اختلال ریاضی مورد استفاده قرار میگیرند اما از آنجایی که این کاربرگها فاقد جذابیت هستند بنابراین باید آنها را با روشهای متنوعی برای کودکان جذاب نمود. مثلاً استفاده از انواع مداد رنگی در حل کردن تمارین یا کمک گرفتن از اشکال برجسته میتواند این کاربرگها را برای کودکان جذابتر کند.
۳_ استفاده از ابزار یادگیری قابل لمس: برای آنکه یادگیری بازدهی بیشتری داشته باشد باید حواس پنجگانه را درگیر نمود. به عنوان مثال دیدن و دست زدن به یک شی محسوس به کودک کمک میکند تا اصول انتزاعی ریاضیات را بهتر درک کند همچنین استفاده از لگوها و بلوکههای ساده میتواند برای آموزش جمع و تفریق استفاده شود.
۴_ آموختن زبان ریاضی: والدین باید کودکان خود را تشویق کنند که در زمان حل مسئله یا یک مفهوم جدید ریاضی با صدای بلند صحبت کنند. کودکان مبتلا به اختلال دیسکلکولیا ممکن است مهارتهای زبانی خوبی داشته باشند که میتوانند از این مهارت در راستای آموزش بهتر ریاضیات استفاده کنند. به عنوان مثال چندین مترادف برای اصطلاحات ریاضی یاد بگیرند یعنی مثلاً به جای کلمه جمع کردن از کلمه به علاوه یا افزایش دادن استفاده کنند.
۵_ ایجاد مدلهای بصری: نقاشی برای توضیح واضح جنبههای مسائل ریاضی توصیه میشود. حتی استفاده از اشیای ساده خانگی مانند جورابهای رنگارنگ برای آموزش جمع و تفریق میتواند یک مدل جدید برای درمان اختلال ریاضی باشد.
۶_ استفاده از شرایط محیطی: اگر کودک شما به مدرسه میرود حتماً با معلم او در ارتباط باشید که زمان طولانیتری برای شرکت در آزمونها داشته باشد یا برای حل تمرینهای ریاضی در سر کلاس به او اضطراب وارد نکنند. داشتن تجربه تلخ از امتحانات ریاضی در سر کلاس یا حل تمارین میتواند کودک را از درمان اختلال دیسکلکولیا دور کند.
۷_ یاد گرفتن به جای حفظ کردن: به عنوان مثال مفهومی مانند جدول ضرب را اغلب کودکان حفظ میکنند در حالی که والدین و معلمان میتوانند با تدریس مناسب این مفهومات جدول ضرب را به کودکان بیاموزند. همچنین کودکان باید درک کنند که مسائل ریاضی چگونه حل میشوند. این ایده خوبیست برای به یادسپاری ریاضیات و درمان اختلال ریاضی در کودکان.
چرا اختلال ریاضی در کودکان باید درمان شود؟
با توجه به علائم خاصی که افراد مبتلا به اختلال دیسکلکولیا میتوانند نشان دهند عدم درمان اختلال ریاضی میتواند مشکل ساز باشد.
افراد مبتلا به این اختلال میتوانند در انجام کارهای ساده مرتبط با ریاضی مانند پرداخت صورتحساب یا پیروی از دستورالعملهای پخت و پز و غیره ضعیف عمل کنند.
با درمان زود هنگام افراد میتوانند با این شرایط سازگار شوند و یک راهکار جایگزین برای آن پیدا کنند.
بزرگسالانی که به این اختلال مبتلا هستند اگر زود تحت درمان اختلال یادگیری ریاضی قرار نگیرند احتمال بیشتری دارد که با عوارض آن دست و پنجه نرم کنند. همچنین برای افراد مبتلا به این اختلال احساس خجالت درباره وضعیتی که برای آنان به وجود میآید بسیار رایج است که به دنبال آن اضطراب، شرم و افسردگی در کودکان را نیز تجربه میکنند.
در این محتوا با اختلال دیسکلکولیا و درمان اختلال ریاضی آشنا شدیم. والدین از سنین ۳ تا ۴ سالگی باید هوشیار باشند و با کودکان خود تمرین های مختلف ریاضیات انجام دهند که در صورت وجود مشکل خیلی زود به متخصص اختلالات یادگیری یا روانشناس مراجعه کنند و با در نظر گرفتن برنامه آموزشی و همچنین راههای درمان اختلال دیسکالکولیا در منزل، اجازه ندهند که فرزندشان نسبت به سایر همسالان عقبتر باشد.
دیدگاهتان را بنویسید