اختلال رفتاری در کودکان چیست؟| شایع ترین اختلالات رفتاری در کودکان
کودکان گاهی اوقات بحث میکنند یا پرخاشگر هستند. این قبیل مشکلات رفتاری در کودکان زمانی ممکن است اختلال رفتاری تشخیص داده شود که این رفتارهای مخرب و آسیب زننده برای سن کودکان غیر معمول و نابهنجار باشد. نکته دیگر اینکه در طول زمان ادامه یابد و یا نسبت به زمان شروع علائم شدیدتر شود به گونهای که والدین نیاز به مشورت با فرد متخصص برای رفتار فرزند خود پیدا کنند. در این مطلب میخواهیم ابعاد گستردهتری از اختلالات رفتاری در کودکان را توضیح دهیم و بگوییم که مشکلات رفتاری در کودکان میتواند چه آسیبهایی به او و خانواده وارد کند. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
اختلال رفتاری در کودکان چیست؟
کودکان مبتلا به اختلال رفتاری غالباً به عنوان بچههای بد شناخته میشوند. میخواهیم بدانیم به طور کلی چه نشانههایی حاکی از اختلال رفتاری در کودکان است؟
رفتارهای بزهکارانه و امتناع از پذیرش قوانین در کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری بسیار دیده میشود. شدت نقض قوانین در کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری متفاوت است وهمین امر میتواند تعیین کننده نوع اختلال آنها باشد. بعضی از کودکان حتی تمایل به استفاده از سلاح و دزدی دارند که هر یک از اینها به عنوان نشانهای از اختلال رفتاری در کودکان شناخته میشود.
علائم و نشانههای اختلال رفتاری در کودکان
برای تشخیص اختلالات رفتاری در کودکان باید بسیار دقیق باشیم زیرا یک سری رفتارهای نابهنجار و یا مشکلات رفتاری در کودکان مختص به سن آنها میباشد و کاملاً طبیعی است که این قبیل رفتارها را نباید با علائم و نشانههای اختلال رفتاری در کودکان اشتباه گرفت. این موضوع به این معناست که حتی اگر کودک شما رفتارهای نابهنجار از خود نشان میدهد بهتر است با مطالعه و صحبت با فردی متخصص جویا شوید که آیا آن رفتار طبیعی است و متناسب با سن کودک میباشد یا خطرناک و نیاز به پیگیری دارد:
- امتناع مکرر از اطاعت از والدین و یا دیگر شخصیتهای مرجع همچون مربی مهد کودک و یا معلم مدرسه
- فرار مکرر از محیطهایی همچون مهد یا مدرسه
- تمایل به مصرف مواد مخدر از جمله سیگار و الکل در سنین بسیار پایین
- با دیگران همدلی ندارند
- پرخاشگری به حیوانات و افراد دیگر یا نشان دادن رفتارهایی همچون قلدری و آزار جسمی و جنسی
- تحریک پذیر و میل به شروع دعواهای فیزیکی
- استفاده از سلاح در درگیریهای فیزیکی
- دروغگوییهای مکرر
- رفتارهای مجرمانه همچون دزدی افروختن آتش نفوذ به منازل و خرابکاری
- تمایل به فرار از خانه
- به عنوان یک نشانه نادرتر میتوان تمایل به خودکشی را نیز نام برد.
علت اختلال رفتاری در کودکان چیست؟
اختلالات رفتاری در کودکان میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. معمولاً علت مشکلات رفتاری در کودکان را میتوان در عوامل بیولوژیکی، خانوادگی و مدرسه پیدا کرد.
عوامل بیولوژیکی شامل عوامل ارثی، ضربههای مغزی، سوء تغذیه و یا بیماری و ناتوانیهای جسمی است.
سایر عواملی که مرتبط با زندگی خانوادگی فرد است که علت اختلال رفتاری در کودکان شناخته میشود شامل طلاق و یا سایر ناراحتیهای عاطفی در خانه، اجبار والدین، سبک انضباطی ناسالم و یا ناسازگار در خانه و همچنین نگرش ضعیف نسبت به تحصیل است.
انواع اختلالات رفتاری در کودکان
اختلالات رفتاری ممکن است به چند نوع تقسیم شوند که عبارتند از:
- اختلال کمبود توجه و بیش فعالی: بیش فعالی در کودکان، اختلالی است که در آن فرد توانایی تمرکز مناسب و کنترل رفتارهای تکانشی خود را از دست میدهد و یا ممکن است بیش فعال شود.
- اختلال نافرمانی مقابله ای: کودک عمداً کینه توز یا آزاردهنده میشود که نگرشهای خصمانه دارد. تحریک پذیری، لجبازی و عدم همکاری از نشانههای دیگر کودکان مبتلا به این اختلال لجبازی در کودکان است.
- اختلالات رفتاری عاطفی: بر توانایی فرد برای شاد بودن،کنترل احساسات و توجه در مدرسه تاثیر میگذارد.
- اختلالات اضطرابی کودکان: این دسته از اختلالات اخیرا در ردهبندی اختلالات اضطرابی که ترکیبی از اختلالات اضطرابی برای بزرگسالان و اختلال اضطراب در کودکان است که توضیح داده شده است.
راههای تشخیص اختلالات رفتاری در کودکان
اختلالات رفتاری مخرب و پیچیده هستند و ممکن است شامل عوامل مختلفی باشند که به صورت ترکیبی عمل میکنند به عنوان مثال کودکی که رفتارهای بزهکارانه از خود نشان میدهد ممکن است دارای اضطراب، افسردگی و ای دی اچ دی باشد.
روشهای تشخیصی شامل موارد زیر است:
- تشخیص توسط یک گروه تخصصی که ممکن است شامل متخصص اطفال، روانشناس، روانپزشک و یا مشاور آنلاین کودک باشد.
- مصاحبه عمیق با والدین معلمان و خود کودک
- چک لیست رفتار و یا پرسشنامههای استاندارد
راه های درمان اختلال رفتاری در کودکان
کودکان درمان نشده مبتلا به اختلالات رفتاری ممکن است در بزرگسالی به یک فرد ناکارآمد تبدیل شوند بنابراین هر چقدر که مداخله زودتر انجام شود احتمال ثمربخش بودن آن بیشتر است.
روشهای درمانی برای مشکلات رفتاری در کودکان معمولا چند وجهی هستند و به اختلال و عوامل موثر در آن بستگی دارند اما ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آموزش والدین: اینکه چگونه باید با فرزندان خود ارتباط برقرار کنند و رفتار آنها را مدیریت نمایند یا در مقابل اعمال نابهنجارانه کودک خود چه واکنشی نشان دهند.
- خانواده درمانی: به کل خانواده کمک میشود تا مهارتهای ارتباطی با کودک مبتلا به اختلالات رفتاری و حل مسئله را بهبود بخشند.
- درمان شناختی_رفتاری: این درمان به کودک کمک میکند تا افکار و رفتارهای خود را کنترل نماید و با ارائه یک سری تمارین و تعهد در انجام آنها میتوانند رفتارهای نامناسب فرزند خود را اصلاح نمایند.
- آموزش اجتماعی: مهارتهای اجتماعی مهمی به کودک آموزش داده میشود مانند اینکه چگونه با دیگران مکالمه داشته باشد و یا با دیگران بازی کند یا در مقابل اعمال و گفتههای زورگویانه چه واکنشی نشان دهند زیرا اغلب کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری نسبت به قلدری یا زورگویی بسیار خشمگین شده و غیر طبیعی رفتار میکنند که این امر میتواند خطرناک باشد.
- مدیریت خشم: به کودک آموزش داده میشود که چگونه نشانههای ناامیدی فزاینده خود را تشخیص دهد و مجموعهای از مهارتهای مقابلهای که برای خنثی کردن خشم و رفتار پرخاشگرانه او طراحی شده است به او آموزش داده میشود. همچنین تکنیکهای آرامسازی و مهارتهای مدیریت استرس نیز آموزش داده میشود.
- حمایت از مشکلات مرتبط: به عنوان مثال کودکی که از مشکلات یادگیری رنج میبرد از حمایتهای حرفهای بهرهمند میشود.
- تشویق: بسیاری از کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری در مدرسه و در تعامل با دیگران شکستهای مکرر را تجربه میکنند بنابراین تشویق کودک به برتری در استعدادهای خاص او میتواند به ایجاد عزت نفس کمک کند.
- دارو: برای کمک به کنترل رفتارهای تکانشی توصیه میگردد.
شایع ترین اختلالات رفتاری در کودکان
به عنوان شایع ترین اختلال رفتاری در کودکان میتوان موارد زیر اشاره کرد:
ADHD: در میان مجموعه اختلالات رفتاری در کودکان این اختلال به عنوان شایعترین اختلال رفتاری شناخته میشود.
اختلال سلوک: شامل رفتارهای ضد اجتماعی و عدم پیروی از قوانین و عدم ابراز همدردی با اطرافیان است.
اختلال نافرمانی مقابله ای: سرپیچی و لجبازیهایی که ارتباط مستقیمی با سن کودک نداشته باشد یعنی این قبیل رفتارها ناشی از سن وی نبوده بلکه به عنوان یک اختلال رفتاری و به صورت کاملاً غیر عادی شناخته میشود.
اختلال وسواس فکری اجباری : با افکار، اعمال و تکانههای مزمن و غیر قابل کنترل و مزاحم مشخص میشود.
ارتباط اختلالات رفتاری با اختلالات یادگیری
اختلالات رفتاری تاثیر مستقیمی بر روی تمرکز و توجه کودکان دارد همچنین آنان را بسیار تحریک پذیر کرده و توانایی تصمیم گیری در کودکان را به حداقل میرساند. بنابراین معمولاً کودک مبتلا به اختلال رفتاری، به احتمال زیاد مبتلا به اختلالات یادگیری نیز شناسایی میشود زیرا عدم تمرکز و رفتارهای نابهنجار در مدرسه میتواند علاقه و اشتیاق آنان را نسبت به تحصیل کاهش دهد و توانایی آنها را در این امر به حداقل برساند.
کلام پایانی
اختلالات رفتاری در کودکان میتواند تاثیر مستقیمی بر آینده آنها داشته باشد .تشخیص مشکلات رفتاری در کودکان کار دشواری است و افرادی که فاقد تحصیلات مرتبط در این زمینه هستند توانایی آن را ندارند بنابراین اگر کودک شما رفتارهای مشکوکی دارد که شما را نگران کرده پیشنهاد میکنیم با مراجعه به روانشناس و یا روانپزشک هرچه سریعتر علت رفتارهای مشکوک فرزند خود را پیدا کنید و برای آن به فکر راه حلی کاربردی باشید.
دیدگاهتان را بنویسید