تشخیص اختلال یادگیری| اختلال یادگیری کودکان را چگونه تشخیص دهیم؟
به‌عنوان والدین یا مراقب، تماشای تلاش زیاد و ناموفق یک کودک برای یادگیری و رسیدن به هم‌سالانش می‌تواند واقعا ناراحت‌کننده باشد. اگرچه برخی از کودکان ممکن است برای یادگیری به زمان بیشتر یا رویکرد آموزشی متفاوتی نیاز داشته باشند، برخی دیگر دارای اختلال یادگیری هستند که نیاز به تشخیص و درمان حرفه‌ای دارد.
در این مقاله، موضوعِ مهمِ راه‌های تشخیص اختلال یادگیری در کودکان، از جمله علائم و نشانه‌هایی که باید به آن‌ها توجه کرد و روند تشخیصی را بررسی خواهیم کرد.
اختلال یادگیری را چگونه تشخیص دهیم؟
تشخیص اختلال یادگیری در کودکان، نیازمند توجه والدین، پرستاران، مراقبان و معلمان کودک است. این افراد در وهله اول علائم اختلال یادگیری در کودکان را تشخیص می‌دهند و در قدم بعدی برای تایید و یا رد آن از متخصصین در حوزه‌های مختلف بهداشتی و پزشکی کمک می‌گیرند.
برای دریافت مشاوره میتوانید با شماره تلفن، 09028731185 تماس بگیرید.
از کجا بفهمیم کودکمان اختلال یادگیری دارد؟
به‌عنوان والدین، پرستار یا مربی، تشخیص این‌که آیا کودک اختلال یادگیری دارد یا نه، می‌تواند دشوار باشد. دلیل آن هم این است که برخی از کودکان به زمان بیشتری یا رویکرد آموزشی متفاوتی نیاز دارند؛ آن‌ها در حقیقت به اختلال خاصی مبتلا نیستند؛ بلکه یک شرایط متفاوت را نسبت به سایر هم‌سالان خود تجربه می‌کنند.
با این حال، اگر متوجه شدید که فرزندتان برای یادگیری و همگام‌شدن با هم‌سالان خود تلاش زیادی می‌کند، ممکن است نشانه‌ای از اختلال یادگیری باشد.
برخی از نشانه‌های رایج اختلال یادگیری در کودکان عبارتند از: مشکل در خواندن (اختلال خواندن)، مشکل در نوشتن (اختلال نوشتن)، ریاضیات (اختلال ریاضی) و همچنین، مشکل در سازمان‌دهی اطلاعات، حافظه و توجه. علائم دیگر عبارتند از:
- دشواری مداوم در نام‌بردن اشیاء آشنا و روزمره
- استفاده از کلمات مبهم مانند «چیز»
- تلاش برای یافتن کلمه مناسب
- مشکل در دنبال‌کردن یا به خاطر سپردن مسیرهای چند‌مرحله‌ای.
- مشکل در خواندن مطالب به ترتیب درست (مانند الفبا یا قافیه‌های مهد کودک)
- اختلاط صداها در کلمات چند هجایی
اگر کودک در موارد فوق دچار مشکل است، به‌عنوان والد یا مربی، لازم است بررسی‌های دیگری را به کمک متخصصان در حوزه‌های مختلف دانش انجام دهید تا اگر مشکلی وجود دارد به‌سرعت تشخیص داده شده و درمان اختلال یادگیری لازم انجام شود.
راه های تشخیص اختلال یادگیری در کودکان
پس از تشخیص اولیه مشکل توسط والدین، پرستاران، مراقبان و معلمان، کودک توسط تیم پزشکی معاینه و ارزیابی می‌شود. گامهای بررسی و تشخیص اختلال یادگیری توسط متخصصین شامل موارد زیر است:
- ارزش‌یابی آموزشی
- ارزیابی پزشکی
- ارزیابی گفتار و زبان
- ارزیابی کاردرمانی
- تحلیل رفتاری و عاطفی
توجه: لازم به ذکر است که همواره انجام تمام موارد زیر لازم نیست و همچنین، ممکن است ترتیب از یک کودک به کودک دیگر بر اساس شرایط متفاوت باشد.
برای دریافت مشاوره میتوانید با شماره تلفن، 09028731185 تماس بگیرید.
ارزش‌یابی آموزشی
- روان‌شناسان تربیتی یا یک تیم چندرشتهای یک ارزیابی روانی آموزشی انجام می‌دهند.
- آزمون‌های استاندارد توانایی‌های شناختی، مهارت‌های تحصیلی و سایر عوامل مرتبط را ارزیابی می‌کنند.
ارزیابی پزشکی
- تاریخچه پزشکی دقیق برای شناسایی هرگونه بیماری زمینه‌ای بررسی می‌شود.
- تست‌های بینایی و شنوایی برای رد اختلالات حسی انجام می‌شود.
ارزیابی گفتار و زبان
آسیب‌شناسان گفتار و زبان رشد، گفتار و زبان کودک را در صورت وجود مشکل ارزیابی می‌کنند.
ارزیابی کاردرمانی
کاردرمان‌گران مهارت‌های حرکتی ظریف و پردازش حسی را ارزیابی می‌کنند و هرگونه چالش را شناسایی می‌نمایند.
تحلیل رفتاری و عاطفی
- مشاهدات رفتاری، بینش‌هایی را در مورد عوامل عاطفی و رفتاری مؤثر بر یادگیری ارائه می‌دهد.
- ارزیابی‌های روان‌شناختی توسط روان‌شناسان، سلامت عاطفی و روان را ارزیابی می‌کند.
تشخیص اختلال یادگیری قبل از دبستان
تشخیص اختلال یادگیری قبل از دبستان فرآیندی ظریف است که جنبه‌های کلیدی آن به‌شرح زیر هستند:
- علائم هشداردهنده اولیه
- مشاهدات والدین
- مشاوره با متخصص اطفال
- مداخله اولیه و زودهنگام
علائم هشداردهنده اولیه
شناسایی علائم هشداردهنده اولیه مانند تاخیر در رشد زبان، مشکل در مهارت‌های حرکتی ظریف، یا چالش در تعاملات اجتماعی بسیار مهم است.
مشاهدات والدین
والدین در مشاهده رفتار، مهارت‌های ارتباطی و تعامل با هم‌سالان فرزندشان نقش اساسی دارند. هرگونه مشکل باید با متخصصان مراقبت‌های بهداشتی در میان گذاشته شود.
مشاوره با متخصص اطفال
مشاوره اولیه با پزشک اطفال می‌تواند به رد‌کردن مشکلات پزشکی موثر بر یادگیری کمک کند. به‌عبارت دیگر، متخصص اطفال می‌تواند مشکلات جسمی را که می‌تواند علائمی شبیه به اختلال یادگیری در کودکان را ایجاد کند، تشخیص داده و درمان کند.
مداخله اولیه و زودهنگام
در صورتی که والدین یا مراقبان علائم اختلال یادگیری را مشاهده کردند و پزشک، وجود هرگونه عوامل جسمی را رد کرد، لازم است کودک را به مشاوره آنلاین کودک ارجاع داده و تشخیص اختلال یادگیری را در اسرع زمان انجام دهید.
تشخیص اختلال یادگیری در سن دبستان
تشخیص اختلال یادگیری در سنین دبستان، به دلیل مسائل تحصیلی کودک، مستلزم فرآیند ارزیابی ساختارمندتری است. ملاحظات کلیدی تشخیص اختلال یادگیری در کودکان دبستانی شامل موارد زیر است:
- مشاهدات معلم
- ارزیابی های تحصیلی
- ارجاع به آموزش و پرورش ویژه
- ارزیابی چند رشته ای
- همکاری والدین و معلمان
- توسعه IEP
مشاهدات معلم
معلمان نقش اساسی در مشاهده رفتار، دامنه توجه و عملکرد تحصیلی کودک در یک محیط کلاسی دارند.
ارزیابی‌های تحصیلی
ارزیابی‌های تحصیلی، برای شناسایی تفاوت‌های عملکردی کودکان و مشخص‌کردن انتظارات پایه در زمینه‌هایی مانند خواندن، نوشتن و ریاضی، کمک زیادی به تشخیص اختلال یادگیری در کودکان می‌کند.
ارجاع به آموزش و پرورش ویژه
اگر معلمان مشکوک به اختلال یادگیری باشند، لازم است کودک را به کمیته آموزش ویژه منطقه‌ای ارجاع دهند تا بررسی‌های عمیق‌تری برای اطلاعات از مشکل انجام شود.
ارزیابی چندرشتهای
مشارکت یک تیم چندرشتهای شامل روان‌شناسان آموزشی، گفتار‌درمان‌گران و سایر متخصصان برای ارزیابی جامع لازم است. این متخصصان یا در کمیته آموزش ویژه منطقه‌ای بررسی‌های لازم را انجام می‌دهند و یا در مراکز دیگری، به‌دنبال پیگیری والدین، فرآیند تشخیص را ادامه می‌دهند.
همکاری والدین و معلمان
همکاری والدین و کادر آموزشی از طریق جلسات اولیا و مربیان، کمک زیادی به تشخیص اختلال یادگیری می‌کند. در این جلسات والدین و مربیان موارد تشخیص و درمانی را با هم درمیان می‌گذارند.
توسعه IEP
اگر اختلال یادگیری شناسایی شود، برنامه آموزش فردی (IEP) یا Individualized Education Program لازم است که اهداف آموزشی و خدمات پشتیبانی مناسب را برای هر کودک مشخص کند.
تشخیص اختلال یادگیری در سنین بعد از دبستان
اگرچه مراحل و نکات کلیدی تشخیص اختلال یادگیری در سنین پس از دبستان تا حدود زیادی مشابه با دوره دبستان است، اما به دلیل پیچیدگی مواد درسی و شروع سن بلوغ، نکات کلیدی اضافی وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند. این موارد اضافی به‌شرح زیر هستند:
- ارزیابی های پیشرفه تحصیلی
- چالش های موضوعی خاص
- تحلیل رفتاری و عاطفی
- امکان انتقال به مقاطع بالاتر
- راهنمایی شغللی
- تمرکز بر استقلال
ارزیابی‌های پیشرفته تحصیلی
ارزیابی‌های آکادمیک پیشرفته‌تر با تمرکز بر مهارت‌های پیچیده، تفکر انتقادی، و شایستگی‌های موضوعی خاص لازم است.
چالش‌های موضوعی خاص
شناسایی چالش‌های موضوعی خاص، مانند مشکلات در درک مطلب، اختلال بیان نوشتاری، یا مفاهیم پیشرفته ریاضی لازم است.
تحلیل رفتاری و عاطفی
تحلیل عمیق‌تر عوامل رفتاری و عاطفی مؤثر بر یادگیری، کاملا لازم است.
امکان انتقال به مقاطع بالاتر
لازم است بررسی‌های لازم درمورد این‌که آیا اختلال یادگیری بر انتقال کودک به کلاس‌های بالاتر و آمادگی او برای یادگیری دروس سخت‌تر تأثیر می‌گذارد یا نه، انجام شود.
راهنمایی شغلی
در نظر گرفتن تأثیر بالقوه یک اختلال یادگیری بر انتخاب شغل اهمیت زیادی دارد. در این مقطع باید دانش‌آموز را در مسیری هدایت کرد که بتواند با توجه به توانایی‌های خود، شغل مناسبی را انتخاب کرده و مهارت‌های مورد نیاز برای آن شغل را بیاموزد.
تمرکز بر استقلال
تاکید بر تقویت مهارت‌های استقلالی با نزدیک‌شدن کودک به پایان دوره متوسطه بسیار لازم است. دانش‌آموز باید بتواند فعالیت‌های لازم را به‌شکل مستقل انجام داده و گامهای موثری را در راستای ساختن یک زندگی مستقل بردارد.
تست های تشخیص اختلال یادگیری کودکان
تست‌ها و ارزیابی‌های مختلفی برای تشخیص اختلالات یادگیری کودکان استفاده می‌شود. توجه به این نکته ضروری است که این تست‌ها باید توسط متخصصان آموزش‌دیده مانند روان‌شناسان انجام شود. در این‌جا چند تست رایج و توضیحات آن‌ها آورده شده است:
- مقیاس هوش وکسلر برای کودکان (WISC)
- تست‌های موفقیت وودکاک-جانسون (WJ-III)
- آزمون موفقیت فردی Peabody (PIAT)
- مقیاس‌های هوش استانفورد-بینه
- آزمون جامع پردازش واجی (CTOPP)
- تست رشد Beery-Buktenica برای یکپارچگی دیداری- حرکتی (Beery VMI)
مقیاس هوش وکسلر برای کودکان (WISC)
- هدف: WISC توانایی‌های شناختی عمومی کودک را ارزیابی می‌کند و یک امتیاز بهره هوشی (IQ) ارائه می‌دهد. این تست به شناسایی نقاط قوت و ضعف فکری کمک می‌کند.
- مؤلفه‌ها: این آزمون شامل خرده‌آزمون‌هایی است که درک کلامی، حافظه فعال، استدلال ادراکی و سرعت پردازش را ارزیابی می‌کند.
تست‌های موفقیت وودکاک-جانسون (WJ-III)
- هدف: WJ-III پیشرفت تحصیلی را در زمینه‌های مختلف از جمله خواندن، ریاضی و زبان نوشتاری ارزیابی می‌کند.
- مؤلفه‌ها: آزمون‌های فرعی شامل روان‌خواندن، درک مطلب، محاسبات ریاضی و بیان نوشتاری است.
آزمون موفقیت فردی Peabody (PIAT)
- هدف: PIAT مهارت‌های تحصیلی کودک از جمله خواندن، ریاضی و املا را ارزیابی می‌کند.
- مؤلفه‌ها: زیر‌مجموعه‌های این آزمون مهارت‌های خواندن، درک مطلب، محاسبه ریاضی و املا را اندازه‌گیری می‌کند.
مقیاس‌های هوش استانفورد-بینه
- هدف: مشابه WISC، Stanford-Binet هوش را ارزیابی می‌کند، اما ممکن است در محدوده سنی وسیع‌تری مورد استفاده قرار گیرد.
- اجزاء: استدلال کلامی و غیرکلامی، استدلال کمی و حافظه کاری را می‌سنجد.
آزمون جامع پردازش واجی (CTOPP)
- هدف: CTOPP مهارت‌های پردازش واج‌شناختی کودک، از جمله آگاهی واج‌شناختی و حافظه را ارزیابی می‌کند.
- مؤلفه‌ها: مولفه‌های این آزمون آگاهی واج‌شناختی، حافظه واج‌شناختی و نام‌گذاری سریع را ارزیابی می‌کنند.
تست رشد Beery-Buktenica برای یکپارچگی دیداری- حرکتی (Beery VMI)
- هدف: Beery VMI مهارت‌های یکپارچه‌سازی بینایی-حرکتی کودک را که برای کارهایی مانند دست‌خط ضروری است، ارزیابی می‌کند.
- اجزاء: آزمون شامل کپی.کردن اشکال هندسی، طراحی و هماهنگی بینایی-حرکتی است.
راه های تشخیص اختلال یادگیری در کودکان متفاوت است. این راه‌ها معمولا با هم پیوند داشته و از تشخیص اولیه توسط والدین، پرستار و معلمان شروع شده و به درمان‌های فردی منتهی می‌شوند. تشخیص زودهنگام اختلال یادگیری در کودکان نقش مهمی در کمک به کودک در یادگیری مناسب و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر دارد.
منبع:
https://www.verywellfamily.com/learning-disability-tests-in-public-schools-2161894
https://www.cdc.gov/ncbddd/developmentaldisabilities/learning-disorder.html
https://www.edutopia.org/article/recognizing-signs-potential-learning-disabilities-preschool/
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
درمان اختلالات یادگیری با بازی درمانی| تاثیر بازی درمانی در اختلالات یادگیری
اختلال یادگیری چیست؟ علائم+ انواع اختلالات یادگیری
اختلال دیکته نویسی یا اختلال املا نویسی چیست؟ تشخیص+ علائم
اختلال بیان نوشتاری چیست؟ راه های تشخیص اختلال بیان نوشتاری
7راه درمان اختلال ریاضی در کودکان | راهکار درمان اختلال ریاضی
دیدگاهتان را بنویسید